Beyin sağlığının en iyi şekilde devam ettirebilmesi için onun dikkatle korumaya ihtiyacı vardır. Beyni geliştiren ve onaran bir diyet (ceviz, fındık gibi çerezler, özellikle soğuk su balıkları, yumurta, ıspanak ve diğer geniş koyu yapraklı sebzeler...) beyne özel besin destekleri (özellikle b12 vitamini ve omega 3-6 içeren besinler), fiziksel ("sağlam kafa sağlam vücutta bulunur") ve zihinsel egzersizler, stres azaltıcı bazı teknikler gibi çok kapsamlı bir program beyin sağlığı için şarttır. Beyin tıpkı yüksek performanslı motorlar gibi bakım yapıldığında mükemmel çalışır, ancak ihtimal edildiğinde tıkanır ve cızırdamaya başlar.

 

Beyin, beyin yarıküreleri, orta beyin, beyincik ve beyin sapından oluşuru. Beyin yarıküreleri de "lop" denilen dört kısma ayrılır. Loplar, alın (frontal), yan (parietal), şakak (temporal) ve art kafa (oksipital) diye adlandırılır. Var olan bu nöronal yapılar, bir ağ sistemi oluştururlar. Nöronlar (beyin hücreleri) arası iletişim kuran beynin kimyasal iletkenleri (seratonin, dopamin, noradrenalin...) beyni fonksiyonel (düşünülebilir, konuşabilir, okuyabilir, yazabilir,...) hale getirirler. Her lop özel bir nöral yapıya sahiptir. Örneğin görme art kafaya ait özel bir görev iken, dikkat, odaklanma özellikle alın, yan, şakak lobları arasında etkileşim sonrası ortaya çıkan çok özel ve kompleks bir görevdir.

 

Dikkat, çok boyutlu bir bilişsel yetenektir. Dikkat, bilincin tam olarak açık olduğu bir durumda yönelimin belli hedeflere doğrultulması ve orada belli süre yoğunlaşabilmesidir. Dikkat belli başlı bileşenlerden oluşur ve şu şekilde sıralanabilir; dikkati odaklama, dikkati sürdürme, kodlama, dikkati kaydırma ve tepki tutarlılığı. İnsanlarda beynin tekrarlanan olaylar arasında bağlantılar kurma kapasitesinde bir artış olur. Daha çok kas lifinin daha büyük enerji elde etmesi gibi ya da yapılan fiziksel sporlarda, kasların oluşumunda maksimum artış için en iyi yöntemin ağırlık çalışma egzersizlerinin olduğu defelarca ispat edilmiş olması gibi çok sayıda beyin merkezinin devreye sokulmasıyla da (hafıza egzersizlerinin yapıldığı ve dikkati arttırmada yardımcı olabilecek avucunuzdaki kitabınız gibi) beynin hafıza, hesaplama, odaklanma, dikkat her iki yarım küresinin uyumlu çalışması... gibi beyin fonksiyonları en üst düzeyde olur.

 

Seçici, bölünmüş ve sürekli dikkat gibi dikkat çeşitleri vardır. Gün içerisinde fark etmeden yaşadığımız durumlar karşısında farklı beyin bölgelerinin, farklı uyarıcılar ile devreye girmesi sonucunda oluşurlar. İnsanlar her an bir uyarıcı (ses, yazı, fotoğraf...) bombardımanı altındadırlar, hangi uyarıcıların geçeceğini belirleyen süreç ise dikkattir. Dikkatli bir şekilde edinilen, depolanan bilgiler, yerinde ve uygun zamanda çağrıldığında geri gelirler ki bu da güçlü bir hafızanın göstergesidir. Güçlü bir hafıza dikkati arttırmakla başlar ki bu durum ne kadar erken yaşlarda öğrenilir, uygulamaya geçerse o kadar başarılı ve kaliteli bir yaşam olur.

 

 

 

Değerli Veli;

Çocuğunuzun dikkatini ve hafızasını geliştirmek için aldığınız ve kontrollü şekilde uyguladığınızda yararlı olabileceğini düşünüyoruz.

 

Dikkatini arttırmak ve hafızasını güçlendirmek onun daha başarılı ve kendine daha güvenen bir birey olmasını sağlayacaktır. Bununla birlikte çocuğunuz için birkaç basit ancak gerekli önerilerimiz olacaktır.

 

1- İyi bir beslenme ve uyku düzeni bireyin yani çocuğunuzun beyin gelişimi, hafızasını geliştirir:

- Düzenli öğün özellikle sıkı sabah kahvaltısıyla, proteinden zengin beslenme (balık, yumurta, beyaz ve kırmızı et...) ceviz, balık yağı gibi noronlarınızı besleyecek yiyecekleri tüketmek.

- Abur cubur, boyalı uyarıcı maddeler içeren yiyeceklerden uzak durmak.

- Aynı saatlerde düzenli uyumak.

- Televizyon, bilgisayar başında vakit geçirme sürelerini ayarlamak.

 

2- Çocuğunuzun sürekli ilgileneceği bir hobi edinmesi için desteklemek dikkatini ve hafızasını geliştirecek, onunla iletişiminizi ve kendine güvenini arttıracaktır. Bu hobi; herhangi bir ona uygur spor dalı, müzikle uğraşı, el becerisi uğraşı olabilir.

 

3- Ona sağduyulu ve şefkatli yaklaşarak etkili bir iletişim kurun.

 

4- Çocuğunuzdan beklediğiniz davranışlara karar verin.

 

5- Sözlerinizi davranışlarla desteklemeye hazırlıklı olun.

 

6- Çocuklarınızın kendilerini özel ve başarılı hissetmeleri için onlara zaman ayırın.

 

Düşünme becerisi yaşamın ilk yıllarında gelişir, ilkokul çağları olan 7-9 yaşında dikkatini daha uzun süreli toparlama ve hafızasını istediği şekilde kullanma becerileri oluşmaya başlar. Bu dönemde çocuğun dikkatini artırma becerisi kazanması, başarılı birey olma, hayat kalitesini arttırmasını sağlar.

 

İlkokul dönemlerinde çocuğunuza ders çalışmayla birlikte evde dikkatini çekecek oyunlar oynatın. Onunla birlikte düşünce yeteneğini, duygusal algı, mekansal algısını, sonuçları dikkate alarak düşünmesini geliştirecek oyunlar seçerek birlikte oynayın. Bu kitaptaki alıştırmalar da onun ilgisini çekecek, bilgilerini sorgulamak, düşünmeyi öğrenmek amaçlı seçilmiştir. Akademik çalışmalarında dikkatinin artmasında bir araç olabilecek bu kitaptan faydalanacağınızı ümit ediyoruz.